Yếu tố tự sự là gì? Cách vận dụng đơn giản mà hiệu quả

Tự sự là việc tường thuật hoặc kể chuyện là thể loại văn cơ bản và được sử dụng phổ biến, giúp trình bày và tái hiện lại các câu chuyện, sự kiện, hiện tượng đến người nghe, người đọc. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ đến bạn đọc cách sử dụng yếu tố tự sự đơn giản hiệu quả.

Tự sự là gì

Yếu tố tự sự là gì

Tự sự là cách trình bày một chuỗi các sự việc, sự việc này sẽ dẫn đến sự việc kia, cuối cùng có một kết thúc, thể hiện một ý nghĩa.

Có thể hiểu, tự sự là dạng văn bản nhằm kết nối các ý tưởng, khái niệm hoặc sự kiện, trình bày một chuỗi những câu viết hoặc nói, hoặc một chuỗi hình ảnh.

Tự sự bao giờ cũng phải có cốt truyện. Cốt truyện được khắc họa nhờ một hệ thống những chi tiết nghệ thuật phong phú, đa dạng, bao gồm chi tiết về sự kiện, xung đột, chi tiết nội tâm và ngoại hình của nhân vật, chi tiết tính cách, chi tiết nội thất hoặc ngoại cảnh, phong tục, đời sống, văn hóa, lịch sử; ngoài ra còn có cả những chi tiết liên tưởng, tưởng tượng, hoang đường mà không phương pháp nghệ thuật nào tái hiện được.

Cấu trúc của một bài văn tự sự gồm có ba phần:

- Mở bài: Giới thiệu các nhân vật và sự việc chính của câu chuyện.

- Thân bài: Diễn biến sự việc theo một trình tự, thể hiện được tư tưởng mà người kể muốn biểu đạt.

- Kết bài: Kết thúc câu chuyện cùng với bày tỏ thái độ của người kể.

Có thể bạn quan tâm

• Nghĩa tường minh và hàm ý là gì? Tổng hợp Các ví dụ minh hoạ
• Chơi chữ là gì? [Tổng hợp] Các câu chơi chữ thả thính hay
• Câu cảm thán là gì? Ví dụ minh hoạ dễ hiểu cho câu cảm thán

Đặc điểm của một văn bản tự sự là gì

Nhân vật

Nhân vật trong văn bản tự sự là kẻ thực hiện các sự việc và cũng là kẻ được thể hiện trong văn bản. Nhân vật chính sẽ đóng vai trò chủ yếu trong việc thể hiện tư tưởng của văn bản, nhân vật phụ chỉ giúp nhân vật chính được hoạt động, làm nổi bật nhân vật chính. Nhân vật được thể hiện qua các mặt: tên gọi, lý lịch, tính nết, hình dáng, công việc đang làm…

Nhân vật là một trong những đặc điểm của yếu tố tự sự

Sự việc

Sự việc trong những văn bản tự sự phải được trình bày một cách cụ thể: sự việc xảy ra trong thời gian, địa điểm cụ thể, do những nhân vật cụ thể thực hiện, có đầy đủ nguyên nhân, diễn biến, kết quả… Sự việc trong văn bản tự sự được sắp xếp theo một trật tự và diễn biến sao cho thể hiện được rõ nét nhất tư tưởng mà người kể muốn biểu đạt.

Chủ đề

Mỗi câu chuyện trong văn tự sự đều mang một ý nghĩa xã hội nhất định. Ý nghĩa đó sẽ được toát lên từ những sự việc, cốt truyện. Mỗi văn bản tự sự thường có một chủ đề; cũng có loại văn bản có nhiều chủ đề, trong đó chắc chắn có một chủ đề chính.

Lời văn tự sự

Chủ yếu văn tự sự dùng để kể về người, kể về việc. Khi kể người thì có thể giới thiệu tên, lý lịch, tính tình, tài năng, ý nghĩa của nhân vật đó. Khi kể việc thì kể các hành động, kết quả, sự thay đổi do các hành động ấy đem lại. Đoạn trong văn tự sự thường là những đoạn diễn dịch.

Thứ tự kể

Khi kể chuyện, có thể kể các sự việc liên tiếp với nhau theo thứ tự tự nhiên, việc gì xảy ra trước thì kể trước, việc gì xảy ra sau kể sau cứ thế cho đến hết. Nhưng để gây bất ngờ, gây chú ý, hoặc thể hiện tình cảm thái độ của nhân vật, người ta có thể đem những kết quả hoặc sự việc hiện tại kể trước, sau đó mới dùng cách kể bổ sung hoặc để nhân vật nhớ lại mà kể tiếp các việc đã từng xảy ra trước đó.

Ngôi kể

Ngôi kể trong văn bản tự sự

Người đứng ra kể câu chuyện có thể xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, với những ngôi kể khác nhau. Ngôi kể trong văn tự sự có khi là ngôi thứ nhất, bộc lộ được những tâm tư tình cảm, suy nghĩ của nhân vật một cách sâu sắc; có thể được kể theo ngôi thứ ba, thể hiện được sự khách quan dành cho câu chuyện được kể, phạm vi câu chuyện được kể trong một không gian lớn hơn và có thể diễn ra cùng lúc. Người kể giấu mình nhưng thật ra lại có mặt khắp nơi trong văn bản.

Người kể chuyện lúc này có vai trò dẫn dắt người đọc đi vào câu chuyện, như giới thiệu nhân vật tình huống, mô tả người, tả cảnh, đưa ra các nhận xét, đánh giá hay bộc lộ thái độ, cảm xúc của họ trước những điều được kể.

Mỗi ngôi kể đều có ưu điểm và hạn chế nhất định, nên cần lựa chọn ngôi kể sao cho phù hợp và có thể linh hoạt chuyển đổi ngôi kể trong câu chuyện.

Các phương thức trong văn tự sự là gì

Phương thức văn bản tự sự là gì

Miêu tả trong văn tự sự

- Miêu tả bên ngoài: miêu tả ngoại hình của nhân vật, làm cho các nhân vật có hình dáng cụ thể; miêu tả cảnh vật làm cho sự việc thêm phần cụ thể, chi tiết chân thực, sinh động, gợi cảm.

- Miêu tả nội tâm nhân vật: diễn tả những tâm tư tình cảm, cảm xúc, những trạng thái tình cảm của nhân vật, khiến cho nhân vật thể hiện đầy đủ, sâu sắc hơn.

Miêu tả nội tâm trực tiếp có thể dùng cách diễn đạt những ý nghĩ, cảm xúc, tình cảm của nhân vật. Miêu tả nội tâm gián tiếp thì sẽ miêu tả cảnh vật, cử chỉ, nét mặt, trang phục của nhân vật đó.

Biểu cảm trong văn tự sự

Biểu cảm trực tiếp hoặc gián tiếp đều sẽ giúp cho nhân vật thể hiện được thế giới nội tâm của mình, thể hiện cảm xúc chân thực, có khi là cảm xúc của tác giả, người kể chuyện trong quá trình kể chuyện đó.

Lập luận trong văn tự sự

Lập luận thể hiện thông qua việc đối thoại cụ thể là đối thoại giữa các nhân vật, đối thoại với chính mình, trong đó nhân vật nêu lên những nhận xét, suy luận, phán đoán, dẫn chứng… nhằm bày tỏ quan điểm, thuyết phục người nghe hoặc người đọc về một vấn đề nào đó. Hình thức lập luận làm cho câu chuyện thêm phần nào triết lý sâu sắc.

Một tác phẩm tự sự là gì

Để thực hiện được bài văn tự sự chúng ta hãy làm theo 4 bước sau:

Bước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý. Bởi vì văn bản tự sự luôn có một cốt truyện và ý nghĩa nên bước này là vô cùng quan trọng.

Bước 2: Lập dàn ý. Việc lập dàn ý sẽ giúp cho chúng ta trình bày được đầy đủ ý nghĩa câu chuyện mà mình muốn kể, có những dẫn chứng rõ ràng.

Bước 3: Viết bài. Trong bước viết bài các bạn hãy tránh lạc đề khiến cho bài viết trở nên mơ hồ.

Bước 4: Đọc lại bài viết và sửa chữa về câu từ xem còn gì chưa ổn không.

Xem thêm

• Câu ghép là gì? Cách phân biệt câu ghép với câu đơn
• Từ chỉ đặc điểm là gì? Ví dụ minh họa về từ chỉ đặc điểm

Những ngôi kể trong văn tự sự là gì

- Ngôi thứ nhất: Người kể chuyện xưng tôi kể lại câu chuyện mình tham gia hoặc chứng kiến. Người này trực tiếp kể ra những suy nghĩ của mình. Ưu điểm của ngôi kể này là họ không bị gò bó bởi người khác, có thể bộc lộ tất cả những gì mà mình muốn nói.

- Ngôi thứ ba: Người kể chuyện giấu mặt nên chỉ gọi nhân vật bằng tên của họ, tuy không xuất hiện trong chuyện nhưng người kể chuyện lại biết tất cả lời nói, hành động của nhân vật nên có thể kể linh hoạt tất cả những điều đang xảy ra trong tác phẩm.

- Kết hợp cả hai ngôi kể: Khi kết hợp giữa ngôi một và ngôi ba làm tác phẩm tự sự trở nên linh hoạt, phong phú hơn, cảm xúc cũng sẽ được trình bày đặc biệt hơn.

Trên đây là những chia sẻ về yếu tố tự sự là gì cùng với cách để thực hiện được một văn bản tự sự. Chúc các bạn áp dụng thành công, nếu như còn gì thắc mắc về vấn đề này các bạn hãy để lại bình luận ngay bên dưới để chúng mình giải đáp nhé.