phep-liet-ke-la-gi

Phép liệt kê là gì? Tác dụng của phép liệt kê trong bài văn

Phép liệt kê là một phương pháp thường được sử dụng trong các bài học văn trên lớp và trong cuộc sống hàng ngày. Vậy phép liệt kê là gì? Có những loại phép liệt kê nào? Chúng ta hãy cùng nhau đi tìm hiểu thông tin về phương pháp này nhé!

Khái niệm phép liệt kê

Cùng tìm hiểu về phép liệt kê

Phép liệt kê là biện pháp tu từ  được sử dụng với mục đích làm tăng hiệu quả tính biểu đạt, giúp mọi người hiểu rõ hơn về một sự vật, sự việc nào đó có. Phương pháp này được thực hiện bằng cách sắp xếp nối tiếp các từ hoặc cụm từ cùng loại nhằm diễn tả, biểu đạt được đầy đủ và sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hay tư tưởng, tình cảm.

Ví dụ: “Dân tộc ta, nhân dân ta, non sông đất nước ta nơi đã sinh ra Hồ Chủ tịch, người anh hùng dân tộc, và chính Người làm rạng rỡ dân tộc ta, đất nước ta.”

Câu văn ở ví dụ trên được tác giả sử dụng biện pháp tu từ liệt kê “dân tộc ta, nhân dân ta, non sông đất nước ta”.  Các câu từ này đều cùng làm chủ ngữ của câu nhằm thể hiện cảm xúc và suy nghĩ của tác giả về non sông đất nước, về “người cha già” vĩ đại.

Phân loại phép liệt kê

Phân loại phép tu từ liệt kê

Phép liệt kê được phân ra làm 4 loại chính bao gồm:

● Phép liệt kê theo từng cặp

Mỗi cặp từ được liệt kê sẽ liên kết với nhau bằng những từ như “và”, “với”, “cùng”… Những cặp từ này thường sẽ có một vài điểm chung để có thể phân biệt với các từ hay các cặp từ khác. Để hiểu hơn, chúng ta cùng xem ví dụ dưới đây.

Ví dụ: Trên kệ sách của Tâm có rất nhiều loại sách được sắp xếp theo chủ đề như sách đại số với hình học, sách văn và thơ, sách tiếng Anh và tiếng Pháp, truyện tranh và tiểu thuyết…

● Phép liệt kê không theo cặp

Phép liệt kê không theo cặp còn được gọi với cái tên khác là phép liệt kê các phần tử. Phương pháp này được sử dụng khi ta muốn nói đến các sự vật, sự việc có chung đặc điểm, mối quan hệ. Giữa các từ sẽ ngăn cách với nhau bởi dấu phẩy hoặc dấu chấm phẩy.

Ví dụ: Giá sách của Trang để nhiều loại sách khác nhau như sách văn học, sách toán học, sách ngoại ngữ,, sách hóa, sách lịch sử…

● Phép liệt kê tăng tiến

Phép liệt kê tăng tiến được sử dụng khi chúng ta liệt kê các sự vật, sự việc theo một thứ tự nhất định hoặc theo quy luật nào đó. Chúng ta cùng xem ví dụ để hiểu hơn về phương pháp này nhé.

Ví dụ: Trong phòng Hoa có 4 người bao gồm: Hoa và Hòa là nhân viên, phó phòng là anh Tấn và trưởng phòng là anh Đoàn.

Qua ví dụ trên chúng ta thấy các cấp bậc được sắp xếp theo thứ tự từ nhỏ đến lớn theo đúng như cấp bậc trong phòng.

● Phép liệt kê không tăng tiến

Phép liệt kê không tăng tiến được sử dụng để liệt kê sự vật, sự việc không cần lưu ý đến quy luật hay thứ tự.  Tuy nhiên trong câu vẫn có ý nghĩa và người đọc, người nghe thì vẫn hiểu ý nghĩa của toàn bộ câu là gì.

Ví dụ: Gia đình Lan có thành viên: bố mẹ Lan, anh trai Lan, em gái Lan và Lan.

Tác dụng của phép liệt kê là gì

Tác dụng của phép liệt kê

Tác dụng của biện pháp liệt kê là nhấn mạnh ý, chứng minh cho một nhận định nào đó của người sử dụng ( người nói, người viết). Trong văn học thì phép tu từ liệt kê được sử dụng phổ biến để mang đến tính biểu cảm, biểu đạt cho đoạn thơ, đoạn văn nào đó để người đọc, người nghe thấy được ý nghĩa và tầm quan trọng.

Những điều lưu ý khi sử dụng biện pháp liệt kê

Phương pháp liệt kê rất dễ sử dụng. Tuy nhiên việc lạm dụng phương pháp này sẽ khiến người đọc, người nghe cảm thấy khó chịu. Do đó, để có thể sử dụng nó một cách hợp lý, đúng cách thì chúng ta cần lưu ý những điều sau:

- Tất cả các từ được liệt kê đều phải chung một chủ đề nào đó hoặc có cùng một nghĩa chung tổng quát nhất định. Không nên cố gắng sử dụng phương pháp liệt kê khi không cần thiết.

- Với phương pháp liệt kê tăng tiến, cần có sự sắp xếp hợp lý và đúng trình tự.

- Giữa các từ, cụm từ cần phải ngăn cách với nhau bởi dấu phẩy, chấm phẩy hoặc là các từ kết hợp như là “ với”, “và”.

- Biện pháp liệt kê thường được sử dụng nhiều trong văn xuôi, truyện ngắn, tiểu thuyết.  Trong thơ ca thường ít sử dụng.

Trên đây là một vài thông tin  về phép liệt kê. Hy vọng sau những thông tin này các bạn đã biết tác dụng của phép liệt kê là gì và khi nào thì chúng ta nên sử dụng. Nếu thấy thông tin hấp dẫn hãy để lại bình luận và theo dõi kênh Kiến Thức Giảng Đường thường xuyên bạn nhé.